Browicz Tadeusz (1847–1928), profesor medycyny, był synem Karola i Katarzyny z Rosinkiewiczów. Ur. 15 IX we Lwowie, szkoły średnie ukończył w Czerniowcach na Bukowinie, studja lekarskie po śmierci ojca w trudnych warunkach bytu w Krakowie, gdzie też uzyskał doktorat w r. 1872. Poświęcał się anatomji patologicznej, pracując w tym dziale przez kilka lat jako asystent Uniw. Jagiell. pod kierunkiem prof. Biesiadeckiego, następnie na studjach zagranicznych w pracowni znakomitego patologa prof. Cohnheima, gdzie kolegował ze słynnym później prof. Weigertem. Habilitował się B. w Krakowie w r. 1875, a po powołaniu prof. Biesiadeckiego na stanowisko protomedyka Galicji objął po nim już w r. 1876 kierownictwo Zakładu Anatomji Patologicznej Uniw. Jag. jako profesor nadzwyczajny. Przez 20 lat wykładał i pracował w warunkach niezmiernie uciążliwych w budynku ciasnym, zimnym, wilgotnym, nieprzerwanie, bez względu na swe zdrowie (był kaleką wskutek przebytej w dzieciństwie gruźlicy stawu biodrowego, odnawiającej się wśród znacznych cierpień). Dopiero w r. 1895 otrzymał zakład B-a lepsze pomieszczenie w nowym gmachu »Collegium medicum«, wykołatanym usilnemi zabiegami B-a u rządu austrjackiego. W r. 1880 został B. mianowany profesorem zwyczajnym. Po ustąpieniu z katedry spowodu wieku w r. 1919, został wybrany profesorem honorowym i wykładał jeszcze przez dwa lata. Jako nauczyciel wywarł wpływ bardzo szeroki, bo aż do utworzenia wydziału lekarskiego w Uniwersytecie Lwowskim wszyscy lekarze małopolscy byli jego uczniami, a potem wielu z nich, jako profesorowie anatomji patologicznej (Ciechanowski, Gliński, Nowicki) lub innych przedmiotów (Obaliński, Mars, Gluziński, Ponikło, Nowak, Wachholz, Sieradzki), krzewiło dalej jego poglądy naukowe. Swój zawód nauczycielski pojmował B. niezmiernie poważnie, prowadząc wykłady na bardzo wysokim poziomie; słuchano też ich dobrowolnie po raz drugi na końcu studjów jako syntezy całej patologji, ujętej wprawdzie w formę trudną i wymagającą natężonej uwagi, ale nadzwyczaj pouczającą. Młodzieżą opiekował się gorąco jako wieloletni kurator »Bibljoteki i Bratniej Pomocy Medyków Un. Jag.«, i chociaż uchodził za najsurowszego egzaminatora, cieszył się przywiązaniem studentów, którym zapewniał należyte wykształcenie. Swój sposób nauczania opisał B. w r. 1908. Zmierzając do udoskonalenia nauczania nietylko swego przedmiotu, ale całej medycyny, zainicjował w r. 1910 na wydziale lekarskim U. J. reformę tego studjum, a w r. 1918 ogłosił dalsze swoje w tej sprawie uwagi i pomysły. Usilnie starał się o podniesienie poziomu naukowego wśród lekarzy, bardzo czynnie działając w tym kierunku w Towarzystwie Lekarskiem Krakowskiem i przez dziesiątki lat współpracując w Komisji Redakcyjnej tygodnika »Przegląd Lekarski«. Przekonawszy się, że naukę uniwersytecką utrudnia coraz słabsze przygotowanie młodzieży, napływającej ze szkół średnich, spowodował około r. 1912 memorjał Senatu Uniw. Jag. do krajowych władz szkolnych o konieczności reformy szkolnictwa średniego. Sam zaś już przedtem uczestniczył w staraniach o stworzenie w Małopolsce wzorowej szkoły średniej (powstałej potem w Prokocimiu pod Krakowem) i był współzałożycielem wraz z prof. Tretiakiem i Czubkiem pierwszego gimnazjum żeńskiego (prywatnego) w Krakowie, które otworzyło kobietom dostęp do szkół wyższych.

Liczba publikacyj naukowych B-a wynosi 125 (przeważnie po polsku, część po niemiecku, jedna francuska). Z nich obszerniejszy był tylko zbiór studjów z różnych dziedzin anatomji patologicznej: Szkice anatomopatologiczne (Kr. 1921). Najważniejsze, oryginalne spostrzeżenia naukowe zawierają prace o zarazku tyfusu brzusznego (dostrzeżonym mikroskopowo przez B-a na 6 lat przed Eberthem), o zimnicy (1874, pierwszy opis zmian szpiku kostnego w tej chorobie, stwierdzenie pochodzenia barwika zimniczego z ciałek czerwonych krwi i i.), o śródkomórkowych tworach w nowotworach (jako produktach degeneracyjnych, branych poprzednio mylnie za pasorzyty raka, 1882), o sposobie powstawania zmian skrobiowatych (1898–1901), a przedewszystkiem o dysocjacji tkanek (1889–1897) oraz o komórkach śródbłonkowych naczyń włosowatych wątroby, których własności B. wykrył równocześnie z Kupfferem i wyjaśnił na 2 lata przed Heilem, kładąc podwaliny nauki o układzie siateczkowo-śródbłonkowym. Tu należą też badania histopatologii żółtaczki (1898–1901), oparte na eksperymentach i badaniach u ludzi, a zmierzające do nowej teorji jej powstawania, która poczęści okazała się trafną. Wreszcie cenne są prace o zapaleniu, o nowotworach (1881–1913). Jako badacza cechowała B-a spostrzegawczość; należał do umysłów twórczych, jednak niełatwo brał za pióro i wielu ze swych badań nie ogłosił. Prócz swego działu nauki pracował B. nad mianownictwem lekarskiem polskiem jako przewodniczący Komisji terminologicznej Tow. Lekarskiego Krakowskiego: wspólnie z Domańskim, Kryńskim Leonem i Ciechanowskim siedem lat poświęcił opracowaniu »Słownika Lekarskiego Polskiego« (Kr. 1905), poczem ogłaszał jeszcze swoje przyczynki terminologiczne i zbierał dalsze materjały.

Na polu społecznem, oprócz wspomnianych spraw szkolnictwa średniego, pracował B. jako współzałożyciel i pierwszy z rzędu wiceprezes Tow. gimnastycznego »Sokół« w Krakowie, jako współzałożyciel Tow. Higjenicznego Krakowskiego (powstałego za staraniem H. Jordana) i współpracownik jego organu (»Przewodnik zdrowia«), jako wieloletni członek Krajowej (Galicyjskiej) Rady Zdrowia we Lwowie i jako przewodniczący miejskiej podkomisji wodociągowej w Krakowie, w której powagą swego fachowego zdania zdołał wydobyć z zabagnienia odwlekającą się latami budowę wodociągów miejskich, przechyliwszy szalę na rzecz niezwłocznego zużytkowania wód wgłębnych wedle projektu inż. R. Ingardena. Miarą uznania, jakie sobie B. zdobył, był trzykrotny wybór na dziekana wydziału lekarskiego U. J. (1886, 1893, 1903), a w r. 1894 na rektora Uniwersytetu (mającego głos wirylny w Sejmie Krajowym Galicyjskim), wybór na członka Polskiej (1894) i czeskiej (1901) Akademji Umiejętności, Akademji Nauk Lekarskich w Warszawie przy jej założeniu, na członka honorowego Spolků lekaru ćeských w Pradze, Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Towarzystw lekarskich w Krakowie, Warszawie, Łodzi, Lublinie, Wilnie, doktorat honorowy Uniwersytetu Warszawskiego, komandorja orderu »Polonia restituta«, jubileuszowy obchód 25-lecia pracy na katedrze, poświęcone mu wydawnictwa na 50-lecie, a wreszcie adresy od wszystkich wydziałów lekarskich uniwersytetów polskich i najwyższa nagroda Akademji Umiejętności im. Jerzmanowskiego. Zmarł w Krakowie 20 III 1928.

Portret pędzla Wyczółkowskiego w posiadaniu rodziny, fotografja tego portretu w Dziekanacie Wydziału U. J. Biust (terakota) w sali wykładowej Zakładu Anatomji Patol. U. J. (dzieło doc. dra Brudzewskiego).

Ciechanowski St., Prace Zakładów Anatomji Patol. Uniwersytetów Polskich, Kr. 1925, I 181 (bibljografja); »Polska Gazeta Lekarska«, Lw. 1925, nr 34 i 35 oraz 1928, nr 15, s. 265; »Czas« 1925, nr 138, oraz 1928 z 23 III; »Nowiny Lek.«, P. 1902 (fotografja), oraz 1928, nr 8, s. 258.

Stanisław Ciechanowski